از جمله علومی که طبق نظر حکمای سلف دانستن آن ها بر هر طبیبی واجب است، علم نجوم است.
در اینجا به نظر مرحوم موسوی عقیلی در مورد اهمیت و نقش فراگیری علم نجوم بریا هر طبیب اشاره میکنم.

علم احكام نجوم‏ است؛ جهت معرفت اوقات فصد و حجامت و اسهال؛ كه در زايد النور- يعنى از اوّل ماه تا چهاردهم- و در وقتى كه قمر در برج جوزا باشد، حتّى المقدور جايز نيست فصد و حجامت و اخراج خون، مطلقاً؛ مگر آن كه ضرورتِ بسيار داعى و خوفِ هلاكت باشد. و فصد در وقت بودن قمر در جوزا ممنوع، و در أسد و يا حَمَل در حالت سعد و ناقص الضوء و تثليث و تربيع و تسديس، مجوز.

و حجامت كردن در بودن قمر در ثور و حجامت سينه در اسد و بر اين قياس در هر برجى كه به عضوى منسوب است، چون قمر در آن برج باشد، حجامت آن عضو ممنوع است؛ مگر آن كه در آن برج كوكبى سعد باشد و يا ضرورتِ بسيار، داعى بود. و حذر نمايد از حجامت هر گاه قمر در سرطان باشد؛ زيرا كه خوف حدوث «وضح» است. و سزاوار است حجامت در وقتى كه قمر در برج ثابت و مسعود باشد از مناحس.

وجهت استعمال ادويه‏: كه وقتى كه قمر به برج مخالف طبيعتِ مرض و متّصل به‏ كوكبى كه نيز مخالف طبيعت مرض و ناظر بر سعد باشد، نيكوست.

وجهت تركيب ادويه‏: كه در وقتى تركيب نمايند كه قمر در برج موافق طبيعتِ دوا باشد. و هم چنين اخذ و التقاط و اعطاى ادويه مفرده و مركّبه.

وجهت اختيار وقت تنقيه به مُسهِل‏: كه هنگام بودن قمر در برج مائى و هابط و فوق الأرض و متّصل به كوكبى سعد، مانند زُهره و غير آن، جايز است و در مقارنه مشترى، غير مجوَّز و حذر از آن اهمّ.

وجهت اختيار وقت استفراغ به قى‏ء: كه هنگام بودن قمر در ثور مسعود، و از تحت الأرض و متّصل به كوكب فوق الأرض نيكوست.

وجهت استعمال غرغره‏: در هنگامى كه قمر در برج سعد و متّصل به مشترى و يا زهره و فوق الأرض بود، جيد است.

وجهت استعمال حقنه‏: كه وقتى كه قمر در ميزان و يا عقرب و متّصل به كوكب سعد و زايد النور بود، نيكوست. و زهره، در اين امر اقواست از مشترى.

وجهت تعيين هنگام استحمام‏: كه چون قمر در خانه مرّيخ و يا مشترى باشد نيكوست.

وجهت سر تراشى و مو از بدن ستُردن‏: در هنگامى كه قمر در برج مائى باشد جيد است و در برج سنبله، زبون.

بدان كه اين اختيارات و تعيين اوقات، در امراضِ غير حادّه و توسعه وقت و غير ضرورتِ شديده است و در امراض حادّه و تضييق وقت و ضرورت شديده، مراعات آن‏ها ضرور نيست.

و نيز جهت معرفت اوقات بحارين كه تعلّق به تزايد و تناقص نور قمر دارد. و هم چنين تزايد و تناقص و هيجان و سكون اكثر امراض؛ مانند «سانجر» كه در ملك بنگاله عارض مى‏گردد كه در هنگام مقارنه و مقابله قمر با شمس، وقت هيجان و اشتداد آن است و در اوقات ديگر ساكن و تفصيل بحارين- إن شاء اللّه تعالى- در باب حُمَّيات مذكور خواهد شد.

برگرفته از کتاب خلاصه الحکمه موسوی عقیلی

کشته مروارید

مزاج مروارید :

درباره مزاج مروارید اقوال مختلفی نقل شده است. اسحاق بن عمران آن را در سردی و گرمی و خشکی و تری معتدل میداند. برخی نیز آن را در درجه اول سرد خشک و برخی آن را سرد خشک در درجه دوم میدانند. در این میان اما قانون اعضای مفرد مزاج آن را عضلاتی اعصابی می داند.

خواص مروارید :

• مروارید بیش از طلا دارای خاصیت مفرح بودن می باشد.
• تریاق همه زهر ها است.

کشته نقره :

معرفی مختصر (اسامی و تاریخچه) :

این کشته با اسامی قمر، ماه، فضه، سیم، روپا، سپا، رکمنی، درب فلک اول در کتب علم کیمیاگری و علم تکلیس دکر شده است.

کیمیگران و کشته سازان برای پنهان نگه داشتن فن خود از این اسامی استفاده میکرده اند.

قبل از همه، اطبای عرب در علم الادویه از نقره استفاده کرده اند و پیچاندن ورق نقره بر قرص ها هم از ابداعات ایشان بوده است.